Czujnik spalania stukowego – objawy awarii i znaczenie dla silnika

Rola czujnika spalania stukowego w silniku

Czujnik spalania stukowego to piezoelektryczne urządzenie pomiarowe, które rejestruje drgania mechaniczne wywołane nieprawidłowym zapłonem mieszanki w cylindrach. Zjawisko to, zwane spalaniem stukowym, prowadzi do gwałtownego wzrostu ciśnienia i temperatury w komorze spalania, co w dłuższej perspektywie może uszkodzić tłoki, pierścienie tłokowe, głowicę czy zawory.

Dzięki czujnikowi, ECU jest w stanie dostosować parametry pracy silnika – m.in. kąt wyprzedzenia zapłonu czy skład mieszanki paliwowo-powietrznej – zanim dojdzie do poważnych uszkodzeń. W nowoczesnych pojazdach czujnik odgrywa też rolę w ograniczaniu emisji spalin oraz optymalizacji spalania, współpracując z innymi sensorami, jak sonda lambda czy przepływomierz.

Objawy uszkodzenia czujnika spalania stukowego

Czujnik spalania stukowego jest kluczowy dla utrzymania silnika w dobrej kondycji, a jego awaria objawia się w sposób wyraźny. Najczęstsze symptomy to:

• zaświecenie kontrolki Check Engine,

• zapisanie kodów błędów (najczęściej P0325 i P0326),

• odczuwalny spadek mocy, zwłaszcza przy przyspieszaniu,

• nierówna praca jednostki napędowej na biegu jałowym,

• trudności z rozruchem, szczególnie na zimno,

• wzrost zużycia paliwa,

• metaliczne dźwięki z silnika – szczególnie przy niskich obrotach,

• błędne odczyty z sondy lambda, prowadzące do rozregulowania pracy ECU,

• przełączenie jednostki sterującej w tryb awaryjny (tzw. limp mode),

• wyraźnie podwyższona emisja CO i NOx.

Nieprawidłowości w pracy czujnika prowadzą również do zjawiska LSPI – przedwczesnego zapłonu przy niskich obrotach, które jest groźne dla silników turbo z bezpośrednim wtryskiem.

Przyczyny awarii czujnika spalania stukowego

Czujnik może ulec uszkodzeniu z różnych powodów – mechanicznych, elektrycznych lub termicznych. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się:

• zwarcia lub przerwania przewodów sygnałowych,

• korozję złączy, zwłaszcza przy częstej zmianie temperatury otoczenia,

• nieprawidłowy montaż – zbyt słaby lub zbyt mocny moment dokręcenia śruby czujnika,

• mechaniczne uszkodzenie obudowy czujnika (np. przez kamień, wibracje),

• przegrzanie czujnika w wyniku długotrwałego obciążenia silnika,

• stosowanie paliwa o zbyt niskiej liczbie oktanowej,

• zanieczyszczenie elementu piezoelektrycznego przez wycieki oleju lub płynu chłodzącego.

Diagnostyka i naprawa czujnika spalania stukowego

Diagnostykę rozpoczyna się od odczytania kodów błędów za pomocą testera OBD2. W przypadku podejrzenia usterki należy również:

• sprawdzić rezystancję czujnika multimetrem – powinna mieścić się w zakresie podanym przez producenta (najczęściej 500–1000 Ω),

• wykonać test oscyloskopowy na ciepłym silniku, porównując kształt sygnału z normatywnym,

• ocenić jakość połączeń elektrycznych – szczególnie stan pinów i wtyczek,

• dokonać fizycznej inspekcji mocowania i czystości czujnika.

W przypadku stwierdzenia uszkodzenia, czujnik należy wymienić na nowy, zgodny ze specyfikacją producenta (OEM). W wielu pojazdach klasy premium wymagana jest dodatkowo kalibracja nowego czujnika w systemie ECU, by zapewnić właściwe interpretowanie sygnałów.

Znaczenie szybkiej reakcji na objawy awarii

Bagatelizowanie symptomów awarii czujnika spalania stukowego może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń silnika. Spalanie stukowe bez korekcji może przepalić denka tłoków, wypalić gniazda zaworowe, przyspieszyć zużycie pierścieni i doprowadzić do powstania opiłków metalu w układzie olejowym. Długofalowo wpływa to również na szybsze zużycie świec zapłonowych i zwiększone zużycie oleju.